DEN HELDER - De eerste testen met het inzetten van een drone bij een pech- of ongeval op weg en water zijn succesvol verlopen. Tijdens deze testen werd de drone bij de Kooybrug in Den Helder bestuurd door een dronepiloot die met afstandsbediening in de hand op dezelfde locatie stond.

De komende maanden testen de provincie Noord-Holland, Rijkswaterstaat en Nationaal Dataportaal Wegverkeer om de drone te besturen op afstand; de dronepiloot bestuurt de drone vanaf de computer. Het doel van de proef is om te onderzoeken of door drones sneller hulp geboden kan worden bij incidenten. De weg of vaarweg is hierdoor dan eerder vrij en informatie in navigatiesystemen snel up-to-date. De proef duurt tot april 2026.

Bij de start van de proef werd de drone handmatig bestuurd door een piloot op locatie. Op 21 november werd voor het eerst buiten het zicht van de dronepiloot gevlogen tijdens de proef rondom de Kooybrug in Den Helder. Met het op afstand besturen van een drone is de meerwaarde dat de drone sneller op locatie kan zijn, nog voordat de hulpdiensten arriveren.

Hoe werkt het?

De aankomende maanden zijn er opnieuw proefvluchten rondom het kruispunt van de Kooybrug, op de N9, N99, de N250 en het Noordhollandsch Kanaal in Den Helder. Dat gebeurt met name op werkdagen en niet in de nacht. Gekeken wordt of de drone bij een melding van een incident zelfstandig, binnen enkele minuten, op de incidentlocatie kan zijn om live-beelden te delen met de meldkamer of verkeerscentrale. In de ideale situatie is dat nog voor de hulpdiensten ter plaatse zijn. De drone kan namelijk vliegensvlug naar de locatie van het incident en komt geen drukte onderweg tegen.

Tijdens de vlucht bedienen gecertificeerde dronepiloten de drone via een computer. Met beelden vanuit de lucht kan de verkeerscentrale direct inschatten wat nodig is om het incident af te handelen. Denk aan het oproepen van een bergingsauto of een wegdekreiniger als er bijvoorbeeld olie op de weg ligt. De drone heeft een bereik van 15 kilometer, omdat het om een proef gaat vliegt die drone niet verder dan 2 kilometer vanuit zijn basisstation bij de Kooysluis.

Onderzoek naar voordelen en data voor navigatiediensten

Naast de voordelen, veiligheid en techniek wordt onderzocht of de data die drones leveren waardevol is voor navigatiediensten zoals Google Maps en Tom Tom. Als dat zo is, dan verschijnt informatie over afsluitingen of files sneller in navigatiesystemen. Hierdoor kunnen weggebruikers beter voorbereid de weg op.

Verantwoord inzetten van drones

Het veilig en verantwoord inzetten van drones staat voorop. Deze drone vliegt binnen gecontroleerd luchtruim van defensie. Voor iedere vlucht wordt dan ook toestemming aangevraagd. Daarnaast is de drone herkenbaar door de geel/blauwe strepen van Rijkswaterstaat en communiceren de partijen actief over de proef. Vragen over privacy en de beelden die de drones maken zijn begrijpelijk. De provincie en haar partners/leveranciers gaan hier uiterst zorgvuldig mee om. Zo vliegt de drone zo min mogelijk over huizen en bedrijven. De dronebeelden van de weg of vaarweg worden gebruikt met maar 1 doel: onderzoeken of er sneller hulp geboden kan worden bij incidenten voor de (verkeers)veiligheid en bereikbaarheid en daarvan te leren.

Vervolg van de proef

Als de proef goed verloopt, kan de provincie de drone ook bij echte incidenten inzetten in het testgebied. Daarnaast onderzoekt de provincie of een drone bruikbaar is om bijvoorbeeld de kwaliteit van de belijning op de weg te meten of voor het beheer en onderhoud van (vaar)wegen of bijvoorbeeld bruggen.

Op dit moment is er nog geen speciale wet- en regelgeving voor op afstand bestuurde drones, de verwachting is dat die er niet voor 2030 is waardoor drones nog niet grootschalig ingezet gaan worden voor de afhandeling van incidenten. Er is voor de locatie bij de Kooybrug en Den Helder Airport gekozen, omdat in dit gebied veilig en verantwoord proefvluchten uitgevoerd kunnen worden, binnen de bestaande wet- en regelgeving. Na afloop van de proef blijft de drone niet staan.

Meer informatie

Met vragen kunnen weggebruikers en omwonenden contact opnemen met het servicepunt van de provincie: 0800-0200 600 (gratis) of per mail: servicepunt@noord-holland.nl. Kijk ook op noord-holland.nl/smartmobility. Welke proeven met drones nog meer gedaan worden, staat op smartpatrol.nl/drone2go, een initiatief van Rijkswaterstaat.